Ψηφιακές εμπειρίες και γνωστική ανάπτυξη

«Θα πρέπει να αναγνωριστεί τόσο από τους εκπαιδευτικούς, όσο και από τους γονείς, ότι η γνωστική ανάπτυξη των παιδιών μπορεί να επηρεαστεί από τις ψηφιακές εμπειρίες τους», λέει ο συγγραφέας της μελέτης, καθηγητής Hui Li, πρόεδρος της Σχολής Εκπαίδευσης και Ανθρώπινης Ανάπτυξης του Πανεπιστημίου Εκπαίδευσης του Χονγκ Κονγκ.

«Ο περιορισμός του χρόνου τους στην οθόνη είναι μεν αποτελεσματικός, αλλά δημιουργεί συγκρούσεις με τα παιδιά και ως εκ τούτου θα μπορούσαν να αναπτυχθούν και να εφαρμοστούν πιο καινοτόμες, φιλικές και πρακτικές στρατηγικές», σχολιάζει ο ίδιος.

Η ερευνητική ομάδα, η οποία εκτός από ειδικούς του Πανεπιστημίου Εκπαίδευσης του Χονγκ Κονγκ, περιελάμβανε και ειδικούς από το Shanghai Normal University στην Κίνα και το Macquarie University στην Αυστραλία, έκανε την έρευνα με στόχο να κατανοήσει πώς η ψηφιακή δραστηριότητα επηρεάζει την πλαστικότητα, ή αλλιώς την ευπλαστότητα, του εγκεφάλου κατά τη διάρκεια κρίσιμων περιόδων της ανάπτυξης.

Οι ειδικοί συγκέντρωσαν και αξιολόγησαν μελέτες σχετικά με την ψηφιακή χρήση των παιδιών και τη συναφή ανάπτυξη του εγκεφάλου που δημοσιεύθηκαν μεταξύ Ιανουαρίου 2000 και Απριλίου 2023, με τις ηλικίες των συμμετεχόντων να κυμαίνονται από 6 μήνες και πάνω.

Η αρνητική επίπτωση του ψηφιακού αντίκτυπου στα παιδιά

Η μελέτη των επιστημόνων καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι πρώιμες ψηφιακές εμπειρίες, έχουν σημαντικό αντίκτυπο στη διαμόρφωση του εγκεφάλου των παιδιών και στη λειτουργία του.

Αυτό θεωρήθηκε τόσο θετικό, όσο και αρνητικό, αλλά κυρίως περισσότερο αρνητικό.

Για παράδειγμα, αρνητικές επιπτώσεις παρατηρήθηκαν σε ορισμένες μελέτες σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο ο χρόνος επί της οθόνης επηρεάζει τη λειτουργία του εγκεφάλου που απαιτείται για την προσοχή, τις ικανότητες εκτελεστικού ελέγχου, τις αναστολές, τις γνωστικές διαδικασίες και τη λειτουργική συνδεσιμότητα, η οποία σχετίζεται με τη δυναμική της ροής πληροφοριών στον φλοιό του εγκεφάλου.

Άλλες μελέτες υπέδειξαν ότι ο υψηλότερος χρόνος επί της οθόνης συνδέεται με χαμηλότερη λειτουργική συνδεσιμότητα σε περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη γλώσσα και τον γνωστικό έλεγχο, επηρεάζοντας ενδεχομένως αρνητικά τη γνωστική ανάπτυξη.

Στη δεξαμενή ερευνών που αξιολογήθηκαν, υπήρχαν και ορισμένες έρευνες που βασίζονται σε συγκεκριμένες συσκευές.

Διαπιστώθηκε ότι οι χρήστες συσκευών tablet είχαν χειρότερη εγκεφαλική λειτουργία και διεργασίες επίλυσης των προβλημάτων.

Τα βιντεοπαιχνίδια και η συχνή χρήση του Διαδικτύου, βρέθηκαν, σε 4 μελέτες, να προκαλούν αρνητικές αλλαγές σε περιοχές του εγκεφάλου, επηρεάζοντας τις βαθμολογίες νοημοσύνης και τον όγκο του εγκεφάλου. Ακόμη και η συχνή χρήση των μέσων ενημέρωσης φάνηκε να επηρεάζει δυνητικά την οπτική επεξεργασία και τις περιοχές υψηλότερων γνωστικών λειτουργιών.